Ucieczki do wolnego świata

Prekursorzy Praktycznie do lat 60. konta peerelowskich służb wojskowych nie obciążały poważniejsze ucieczki czynnych oficerów. Swoistym wyjątkiem był wiceminister obrony Rządu Londyńskiego, gen. Izydor Modelski, który po powrocie do kraju (1945 r.) skierowany został przez Zarząd II SG do ataszatu wojskowego w Londynie, a następnie w Waszyngtonie. Wydarzenia 1947 r. i przejęcie pełni władzy w kraju przez komunistów z PPR oraz początek „czystek” w armii uświadomiły generałowi, że w istocie jego powrót był decyzją ze wszech miar chybioną. Gdy w listopadzie 1948 r. zbliżał się moment jego powrotu do kraju z misji w Waszyngtonie, po prostu wybrał życie w „wolnym świecie” i postanowił pozostać w USA. W zasadzie taka droga ucieczki z PRL była najczęstsza i najłatwiejsza technicznie. Przypadek gen. Modelskiego sprawił, że od tej pory zaczęto unikać w Zarządzie II oficerów, którzy powrócili z Zachodu do „wolnej” Polski, uznając ich za grupę potencjalnego wywiadowczego ryzyka. W latach 40. i 50. bezwzględny terror w wojsku prowadzony przez Główny Zarząd Informacji paraliżował w służbach nawet tych, którzy w myślach rozważali perspektywę ucieczki do „lepszego świata”. Organy wojskowego kontrwywiadu specjalną troską objęły również własne szeregi. Wydarzenia Października 1956 r. w efekcie doprowadziły również do „odwilży” w LWP. Jednym z politycznych następstw tego okresu były zmiany organizacyjne w służbach wojskowych, w efekcie których w miejsce znienawidzonej