Trust

2 [...] niebezpieczniejszym dla bolszewików były te kierunki ideowe, społeczne i postępowe, reprezentowane przez ludzi i organizacje, które dostrzegły w rosyjskim bolszewizmie zarodki totalizmu i biurokratyzmu państwowego, zaprzeczające wszelkim oficjalnie głoszonym zasadom, demokracji i socjalizmu. Niemniej niebezpieczne były dla bolszewików idee wyzwolenia narodów i wspólnoty ludów, hasła wolności człowieka i praw narodów, które wciąż jeszcze błąkały się po Europie, jak smutne echa dziewiętnastowiecznej wiosny ludów. Wreszcie istniała konkretna siła, która w pojęciu bolszewików nie tylko mogła odegrać dużą rolę w podżeganiu obcych potęg do „interwencji”, ale w razie konfliktu mogła stać się groźnym narzędziem, zarówno politycznym, jak i wojskowym. Była nią wielonarodowa emigracja z Rosji, w pierwszym zaś rzędzie przeszło 1.200.0000 ludzi licząca emigracja rosyjska. Główną jej masę stanowiła armia, wprawdzie w ciągu ostatnich dwóch lat wojny domowej i w czasie ewakuacji zdemoralizowana i zdezorganizowana, lecz tym niemniej posiadająca duże możliwości regeneracyjne, posiadająca wielu wartościowych dowódców i jeszcze wartościowszą młodzież. [...] Emigracja rosyjska, a przez nią i Rosja, stały się w Europie, a potem i w całym świecie bardzo modne. W stolicach europejskich powstawały jak grzyby po deszczu rosyjskie restauracje. W Paryżu stały się wkrótce najmodniejsze lokale rosyjskiej: „Chez Korniłoff”, „Cloches de Moscou” i „Poisson d'Or”, w Berlinie – „Miedwied'”. Rosyjski