MĘCZEŃSTWO POLAKÓW NA WSCHODZIE

Męczeństwo naszych rodaków na Kresach to dramat, który ciągle przeraża. Historii nie można zmienić, ale to, co należy zrobić, to walczyć o pamięć o Polakach, mieszkańcach tych ziem, z których prawie każdy przeszedł swoją Golgotę. Wschodnie ziemie I Rzeczypospolitej kojarzą się najczęściej z potęgą państwa polsko-litewskiego, od czasów jagiellońskich aż po koniec XVII wieku, jednego z głównych rozgrywających w polityce europejskiej. Trzeba jednak pamiętać i tym, że ta epoka chwały miała również swoja cenę, jaką niesie zazwyczaj tworzenie państwa wielokulturowego. Polacy zawsze byli na Wschodzie mniejszością i chociaż dominowali kulturowo i politycznie w tym tyglu etnicznym, religijnym, mentalnym, nigdy nie udało się zasypać wszystkich podziałów i ziemie te niejednokrotnie spływały krwią. Sytuację tę pogarszało jeszcze sąsiedztwo Rosji bliskiej kulturowo niektórym nacjom zamieszkującym wschodnie obszary naszego państwa.  XIX wiek – preludium Wiek XVIII, który był już tylko snem o potędze, oraz epoka rozbiorów pogłębiły jeszcze ten problem. Rosja, inspiratorka zagłady Rzeczypospolitej, która zagarnęła największą część naszych ziem, była w dodatku arcymistrzem w stosowaniu zasady divide et impera. W poprzedniej epoce nastąpiła z pewnością polonizacja części elit litewskich, znacznie gorzej sytuacja wyglądała na Ukrainie, której rdzenni mieszkańcy należeli w olbrzymiej większości do stanu chłopskiego. W latach 30. XIX wieku w trzech województwach (de facto