CZYM JEST... przyjaźn

Była też przyjaźń w tamtych czasach wyrazem swoistego kompromisu dwu sił: z jednej strony – dążenia do samowystarczalności i niezależności, z drugiej – pragnienia stowarzyszania się ludzi o podobnych poglądach, tym silniejszego, im mniej można polegać na innych relacjach. Na tle nieustannych walk, niepokojów kolonizacyjnych, toczących się wojen, by wytrwać w tych politycznych i społecznych zawirowaniach, musiał człowiek szukać oparcia w sobie bądź w tych, którym mógł ufać – przyjaciołach. Więź zobowiązuje. Przyjaźń między współobywatelami, bliższa temu, co niepisane, wiąże spontanicznie społeczeństwo w jedną polis, w ową wspólnotę szczególnego rodzaju – wspólnotę polityczną – i naturalnie przeciwdziała wzajemnej w niej wrogości. Pisze Arystoteles w tym miejscu o stasis. Grecy nazywali tak ugrupowania wynikłe z sojuszy wewnątrz arystokracji, tworzące się zwykle wokół jednej z najbardziej wpływowych rodzin, przyłączającej do siebie rodziny mniejsze, mniej zamożne i mniej protegowane. Termin ten jednak obok „grupy tych, którzy stanęli przeciwko komuś” może znaczyć również samą „walkę między przeciwstawnymi grupami”. Przyjaźń zatem, usuwając stasis, zapobiega tym samym polaryzacji społeczeństwa prowadzącej do wewnętrznych tarć, zabezpiecza przed waśniami i walkami w obrębie państwa. Wiąże stąd państwo w sobie, utrzymuje je w całości. „Przyjaźń” jest pojęciem wieloznacznym, różnicującym się już to w zależności od tego, jakiego rodzaju wspólnotę „my” sobą wyodrębnia, odnosi się