Czym jest... życie

Nie zastanawiamy się zbyt często nad tym, czym jest życie. Trudno ująć je w definicyjne ramy, każda z nauk czyni to na swój redukcjonistyczny sposób, życie człowieka jest jednak zawsze czymś więcej aniżeli definicje te proponują. Jest bowiem człowiek bytem „pomiędzy”, przynależy równocześnie do świata zmysłowego i świata inteligibilnego. Zatrzymajmy się chwilę przy słowach Arystotelesa, który pisał, iż „życie jest istnieniem istot żyjących”, spełnia się więc w istnieniu konkretnej istoty żyjącej, przy czym gatunek tejże istoty warunkuje sposób życia dlań charakterystyczny i właściwy. „Istnieć” dla tego oto człowieka, na gruncie filozofii Stagiryty, oznacza zatem: „być (żyjącym) człowiekiem”, czyli żyć życiem ludzkim, które jest określone pewnym sposobem życia – życiem rozumnym. Rozum stanowi właśnie differentia specifica gatunku „człowiek”. Skoro więc w różnicy tej wyraża się istota człowieka, to funkcja różnicę tę wyrażająca i podejmująca jest funkcją człowiekowi właściwą – jeśli życie w odniesieniu do każdej istoty żywej oznacza życie w określony sposób, to sposób życia człowieka określa rozum. Człowiek wtedy zatem żyje życiem ludzkim, gdy zdolność myślenia wykorzystuje. Rozwijając swoje myślenie, posługując się rozumem, staje się człowiek istotą racjonalną, i dzięki temu, że jest istotą racjonalną, może posługiwać się rozumem. O ile jednak każdy człowiek posiada zdolność myślenia, o tyle nie każdy myśląco przeprowadza siebie przez swoje życie; a dopóki