Matka Polka feministka

Istnieje przesąd, że podczas Wigilii Bożego Narodzenia przy stole powinna być parzysta liczba biesiadników. Szczególnie wrażliwa na tym punkcie była Maria Brandys, która wraz z mężem spędzała święta we Francji, u Ireny Krzywickiej. Gdy rozprawiała na ten temat, leciwa już Krzywicka z grobowym humorem znalazła rozwiązanie, co zrobić, by było parzyście: „To ja się ofiaruję umrzeć” – stwierdziła. Powyższą historię opowiadała sama żona Kazimierza Brandysa Agacie Tuszyńskiej, autorce książki „Długie życie gorszycielki”, która zadała sobie trud, by dotrzeć to tych, którzy znali Irenę Krzywicką – jej rodziny, znajomych, przyjaciół. Mimo tytułu, w książce – podobnie zresztą jak w życiu Krzywickiej – zgorszeń, przynajmniej tych obyczajowych, nie ma prawie wcale. Zabawne więc – a także przykre – że z 95 lat życia Ireny Krzywickiej pamięta się głównie skandale związane ze sprawami obyczajowymi. Te zresztą były szokujące w dwudziestoleciu międzywojennym. Dziś nie zrobiłyby specjalnego wrażenia. W kwestii zaś publicystyki Krzywickiej dotyczącej świadomego macierzyństwa i szeroko pojętych spraw kobiecych, to przy tekstach dzisiejszych tak zwanych obrończyń praw kobiet nawet najostrzejsze jej fragmenty brzmią jak wypracowanie pensjonarki. Sukces Krzywickiej w szokowaniu polegał jedynie na tym, że wśród polskich publicystów z tymi tematami była pierwsza. Dziś jej twórczość stanowi raczej ciekawostkę, niż wstrząsa. Są takie postaci, które nawet jeśli nie pozostawiły po