Posiłek i sprawy państwa
„Faraon” bywał i może być dziś wykorzystywany wprawdzie do walki z Kościołem. Jestem więc w stanie sobie wyobrazić, że powieść ponownie w odcinkach wydrukuje słynny tygodnik, który zarabia na...
Mateusz Matyszkowicz
-
Bóg policzy
Ponad literaturą Herbert współczesnej mu literatury nie krytykował zatem z pozycji estetycznych, ale metafizycznych. Upadek literatury to przede wszystkim kryzys metafizyki i to w jej klasycznym...
Kościół, opór i dwa pokolenia
Anielskie pokolenie W wyjaśnianiu relacji między pokoleniem solidarnościowym i obecnym często pojawia się pewien schemat, który przeciwstawia, po pierwsze, idealizm pokolenia poprzedniego...
Przeszłość jako przedmiot dumy
Przywołanie władzy W tej zdumiewającej retoryce wszystko jest rosyjskie. Zwłaszcza bezczelne połączenie łagodności z siłą. W kraju, w którym władcy byli prawie zawsze satrapami, istniał mit...
Nie palę Kisiela
Można też inaczej. Uznanie go za proroka nie jest trudne. Czyż nie przewidział transformacji gospodarczej? Nie chwalił pierwszych reformatorów? Nie zauważył Balcerowicza, zanim ten zabrał się za...
Dechrystianizacja i manipulacja
Dechrystianizacja w trzech aktach Dechrystianizację społeczną pojmuje się, po pierwsze, jako wielowiekowy proces, który w ostatnich dekadach uległ znacznemu przyspieszeniu. Początek...
Śmierć rycerza na uniwersytecie
Ostatni Mohikanie Owa skłonność do krytycznego namysłu oraz to, co nazywa się intelektualną odwagą, czyli zdolnością do mówienia i pisania rzeczy wbrew opinii większości, jest godna pochwały. W...
Jak zostałem recenzentem
Pierwsza książka, którą wyciągnąłem, wydała się podpowiedzią ze strony Opatrzności. „Kiedy byłem recenzentem” Jana Parandowskiego to zbiór przedwojennych recenzji teatralnych wybitnego pisarza. A...
Mit partii inteligenckiej
Triumf prywaty Zgodnie z jednym z klasycznych argumentów przeciw demokracji wadą tego systemu jest podział społeczeństwa na partie. Łacińska pars to część, partialis to częściowy, partykularny i...
Rzeczpospolita nieodpowiedzialna
Antypatie III RP Idea, na której wyrosła III RP, opiera się na zniechęcaniu do państwa. Miało być ono zbędnym balastem, sprowadzonym do minimum złem koniecznym i dziadowskim spadkiem po...
Instrukcja posługiwania się inteligentem
Otóż nie. Kiedy inteligent podpisuje dziś listy otwarte, a czyni to nad wyraz często, sprawdza dokładnie, kto jeszcze podpisał. Kiedy rozlicza się agentów, to wszystko jest w porządku, dopóki na...
Wyprawa po szkorbut
Czasem wkracza się mocniej w ten świat „Wilka i zająca”, gdy człowiek dowiaduje się, że „Po zwycięstwie Rewolucji Październikowej w Związku Radzieckim stosunek do zagadnień polarnych uległ gwałtownej...
Etyka zdrady publicznej
Pierwszy użytek tego pojęcia jest, oczywiście, melodramatyczny. Ponieważ życie intymne jest przedmiotem publicznych dywagacji i uznaje się miłosne perypetie za temat na tyle ciekawy, by poświęcać im...
Opisanie o ucieczce króla
Przy czym musimy tu poczynić ważną uwagę o rzeczy, która być może komuś umknęła. Otóż istnieje różnica między wejściem do pojazdu z własnej woli i rozkazem jazdy tam, gdzie trzeba, a byciem wrzuconym...
Obywatel Europy podąża na Zachód
A miało nic się nie zmienić. Ot, wyjazd. Uciążliwość raczej i wyrwa z przyjemnych zajęć niż ekskurs i przygody. Notuje, że boi się takich sytuacji, bo i tak nic się nie zmieni, bo wszystko na darmo,...
Po pierwsze, nie zmieniać
Kompleks Po pierwsze, kompleks. Owo zrzędzenie intelektualisty, że jest częścią bezużytecznej kasty. Sam motyw jest bardzo stary. Z całą pewnością można odnosić go do fragmentu z Francisa Bacona,...
Bóg, natura, przypadek
Ten 90-letni człowiek nie miał materialnych pamiątek, żadnych książek i zapisków. Kiedy opuszczał Kijów po rewolucji bolszewickiej, zostawił bibliotekę. Opisując ten wyjazd, wspomina, że zostawił...
Polska jest państwem podziemnym
Mit Polaka Ma ono kilka odmian, wersji czy też odcieni. Pierwsza wersja łączy polską niechęć do państwa z anarchistycznymi skłonnościami rodem z I RP. Liberum veto, sobiepaństwo i warcholstwo – te...
Pamięć, nadzieja, służba
10 kwietnia plączę się bezradnie wśród półek z książkami. Tego dnia biblioteka jest za duża – bo zbyt wiele w niej niepotrzebnych w takiej chwili książek – i za mała – bo długo nie mogę znaleźć...
Rozkosznie niebezpieczna pamięć
Pamięć nie istnieje, bo rzeczy w naszym świecie są wyjątkowo bezduszne, dosłowne i są tylko teraz. To, co było, już nie istnieje. Nie istnieje też pamięć. Istnieje za to pamiętanie. Istnieje, ale nie...Pages