CZYM JEST... dzielność

O dzielności etycznej możemy mówić w dwojakim sensie: po pierwsze, oznacza pewnego rodzaju skłonność, dyspozycję do pewnego rodzaju postępowania, po wtóre – używając tutaj również liczby mnogiej – nazywając poszczególne rodzaje tych skłonności, odnoszone do różnych rodzajów działań. Zatrzymajmy się na tej pierwszej, gdyż to ona stanowi o pewnego rodzaju sposobie bycia człowieka – takiego, który, znajdując oparcie w dzielności, staje się dobry mocą działania człowieka; pomagającej nam realizować w naszym życiu wszystkie inne wartości. Dzielność etyczna jest tym, co pozwala żyć wciąż tym samym życiem, na przekór temu, co mogłoby się dobremu życiu przeciwstawiać. Czytamy u Arystotelesa w „Etyce nikomachejskiej”, że „żadnemu z ludzkich dzieł nie przysługuje tak dalece stałość jak działaniom, które są działaniami podług dzielności etycznej” – zakreślają one obszar życia, poza którym nie może zyskać ono takiej trwałości, jaką ma wewnątrz nich. Podobnie jak „dobry wódz” czy „dobry szewc” czynią najlepszy użytek z tego, co zostało im powierzone, tak też człowiek dzielny, prawdziwie dobry i rozumny, potrafi znosić każdy los z godnością i w  każdej sytuacji, w której się znajduje, pośród tego, co mu się przytrafia, co go spotyka, czyni zawsze to, co najlepsze. Nie poddaje się losowi, ale stara się wychodzić mu naprzeciw. I chociaż zdarza się tak, że niepowodzenia, te wielkie i ważkie, cierpienie dotykające samej istoty człowieka, mogą to utrudnić, to jednak – pisze Arystoteles – „