Znak rozpoznawczy

Jak rodziła się nasza kultura? To pytanie nie stwarza dzisiaj historykom problemu. Wiemy, ile w niej było pogańskich zdobyczy Grecji i Rzymu. Znamy wkład judaizmu zarówno tego przed Chrystusem, jak i w czasach, gdy Żydzi zaczęli masowo pojawiać się w Europie. Sporo wiemy o wpływach Wschodu. Łącznikiem nowo tworzącej się kultury stało się chrześcijaństwo. Z jednej strony czerpało ono ze wszystkich starych kultur i cywilizacji, z drugiej, poddawało je własnej obróbce, nadając zupełnie nowe treści. Już po upływie kilkuset lat od śmierci Chrystusa ton Europie nadawali twórcy, myśliciele i przywódcy identyfikujący się z chrześcijaństwem. Przemianie uległa wizja społeczeństwa i państwa, inaczej myślano o prawach człowieka, likwidując np. niewolnictwo. Zmieniły się nawet wzory estetyczne i sposoby tworzenia kultury wyższej. Z jeden strony silny wpływ na bieg wydarzeń miał Kościół, z drugiej, chrześcijaństwo zaczęło przenikać coraz to szersze kręgi życia codziennego. O ile jeszcze u progu średniowiecza zbuntowane społeczności obierały sobie za cel odrzucenie nowej religii, to pod koniec wieków średnich buntownicy i reformatorzy dążyli jedynie do zmian w sposobie kultywowania religii. Chrześcijaństwo jako system odniesienia stało się wówczas powszechne i niezastępowalne. Co to jest cywilizacja chrześcijańska Czy można niezależnie od prawd wiary ustalić zasady, którymi rządzi się cywilizacja chrześcijańska, zasady na tyle ogólne, że akceptowalne