Czym jest... opinia publiczna

Szczególnego znaczenia nabrała opinia publiczna dzisiaj, w społeczeństwach demokratycznych, stając się wręcz najważniejszą siłą w procesie demokratycznego kształtowania i zmiany współczesnych społeczeństw. Konfucjusz zapytany przez swojego ucznia o to, co jest niezbędne do sprawowania władzy, odpowiedział ponoć: „Dostatek żywności, silna armia, zaufanie ludu”. Pytany dalej o element najmniej z wymienionych ważny, odrzekł: „Dostatek żywności, albowiem ludzie od wieków cierpieli głód, natomiast bez armii i zaufania ludzi rządzić nie sposób”. Kiedy zaś uczeń chciał dociec, który z tych ostatnich dwóch elementów jest mniej ważny, mistrz odparł: „Wojsko. Można zrezygnować z silnej armii, bowiem nie zawsze zagraża nam wróg, ale bez zaufania ludu żadne rządy obyć się nie mogą”. Posiadanie przez obywateli zaufania do rządzących państwem nie jest jednak ani ich obowiązkiem, ani cechą naturalną; buduje się je długo, szybko zaś można stracić. Chociaż termin „opinia publiczna” pojawił się w językach europejskich dopiero w XVIII wieku, to ona wydaje się tak stara jak sama „publika” – odkąd istnieje społeczeństwo i ci, którzy sprawują w nim i nad nim władzę. Nie tylko poznawanie opinii poddanych, lecz także rozpowszechnianie korzystnych ocen siebie i umacnianie publicznego poparcia dla autorytetu władzy pozostawało ważną kwestią dla wszystkich wielkich mężów stanu, niezależnie od czasów, w których żyli. Szczególnego znaczenia nabrała opinia publiczna dzisiaj, w