Ustanowić własny establishment

Społeczeństwa demokratyczne funkcjonują według wielu mechanizmów, jednak większość z nich nie jest widoczna gołym okiem. Choć dostrzegamy, jak władza wyłania się w procesach wyborczych, to jednak pod powierzchnią debaty publicznej odbywa się kształtowanie grupy, której wpływ na państwo jest nieformalny, czasem niewidoczny. Establishment jest zjawiskiem, które kształtuje idee, politykę i gospodarkę, czasem silniej niż oficjalne organa konstytucyjne.  Relacje prezydenta z rządem, premierem i sądownictwem określane są w ustawie zasadniczej, zapisach prawnych i praktyce politycznej. A co z nieformalnymi liderami politycznymi? Wpływowi intelektualiści, przywódcy religijni czy właściciele największych mediów mogą wywołać fale protestów, przestraszyć ministrów, powstrzymać reformę. Nie są oni wybierani w demokratycznych wyborach, lecz są trwałym elementem demokratycznej rzeczywistości. Bez zrozumienia nieformalnych powiązań potężnych osób we wspólnocie narodowej nie będziemy w stanie zrozumieć, dlaczego niektóre zjawiska mają miejsce, dlaczego dochodzi do przesileń i kryzysów, a także dlaczego jedne grupy polityczne mają łatwo, a inne zdecydowanie pod górkę. Samo słowo „establishment” pochodzi z języka angielskiego i funkcjonuje głównie w społeczeństwach należących kiedyś do Imperium Brytyjskiego: Australii, Kanady, Irlandii i oczywiście Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Czasownik „to establish” oznacza „ustanawiać”, „tworzyć”, a więc „establishment” to