Morus zawsze aktualny

Tomasz Morus, co dobitnie pokazują opublikowane właśnie przez PIW „Pisma więzienne”, pozostaje zawsze aktualny. A może trzeba powiedzieć mocniej: jest szczególnie aktualny obecnie. Jego historii nie trzeba zapewne nikomu przypominać. Jeden z najbliższych współpracowników króla Henryka VIII, gorący patriota i wierny sługa władcy, wspaniały prawnik, który przez lata służył, jak umiał najlepiej, Anglii i tronowi, nagle staje przed fundamentalnym konfliktem sumienia. Musi sobie odpowiedzieć – a poza tym, że to wierny sługa króla, to równocześnie głęboko wierzący i szczerze zaangażowany katolik – czy władca ma jurysdykcję, by decydować o kwestiach kościelnych, czy może i powinien być zwierzchnikiem Kościoła, ale także, czy na jego wniosek władze Kościoła lokalnego mogą rozwiązać legalnie zawarty związek małżeński, którego uznania za nieważny odmówił papież? Pytania te i odpowiedzi na nie, choć w XX i na początku XXI wieku mogły wydawać się oczywiste, wcale takimi wówczas nie były. Władcy od wczesnego średniowiecza próbowali podporządkować sobie całkowicie Kościół i zostać realnie lub w praktyce także jego zwierzchnikami (wielu było za to męczenników, by wspomnieć tylko naszego Świętego Stanisława), a spory o orzeczenie nieważności małżeństw także często dzieliły władców i wspólnotę wiary. Wierzący wówczas szczerze królowie czy książęta, nawet gdy zdradzali żony albo wymieniali je na nowszy model, chcieli mieć na to placet hierarchów, a gdy go nie otrzymywali,