Czym jest.. arche
Pojęcie „arche”, pochodzące z greki, nie jest już aktualnie nieużywane samodzielnie, znamy je jednak z takich wyrażeń jak „archeologia” czy „archetyp”. Od słowa „arche” pochodzą słowa z przedrostkiem „arch-” lub „arcy-”, na przykład arcybiskup, arcydzieło, arcyksiążę, archanioł. W każdym z tych przypadków przedrostek ten oznacza wywyższenie, wskazanie na to, co pierwsze, bo ważniejsze. To jedno ze znaczeń „arche”, terminu polisemantycznego i niezwykle trudnego do sprecyzowania. Wyróżnić w nim można kilka obszarów treściowych: początek (w ujęciu czasowym), podłoże (w ujęciu przestrzennym), prasubstancję (w ujęciu logicznym), jak również władzę i zwierzchność (w ujęciu etymologicznym).
Jak z chaosu wyłonił się kosmos, czyli ład i porządek? Co zdarzyło się na początku czasu, jak powstało i z czego powstało wszystko, co postrzegamy? – takie pytania nurtowały największe umysły starożytnej Grecji i doprowadziły do wyłonienia się pierwszych badań nad „arche”, które dały początek europejskiej filozofii. W Jonii pojawili się pierwsi filozofowie, nazywani też mędrcami, którzy po raz pierwszy użyli słowa „arche” w sensie filozoficznym i dociekaniom nad „arche” świata poświęcili swoje życie.
Co kryje się pod pojęciem „arche” na gruncie pierwszej, jońskiej filozofii przyrody? Było to określenie wieloznaczne, ale ujmowało podstawowe motywy namysłu filozoficznego nad światem. „Arche” oznaczała zarówno początek wszystkiego, jak i prawidło, zasadę, która wszystkim rządzi,



Artykuł dostępny tylko dla subskrybentów
SUBSKRYBUJ aby mieć dostęp do wszystkich tekstów www.panstwo.net
Masz już subskrypcję? Zaloguj się
- Możliwość odsłuchiwania artykułów gdziekolwiek jesteś [NOWOŚĆ]
- Dostęp do wszystkich treści bieżących wydań "Nowego Państwa"
- Dostęp do archiwum "Nowego Państwa"
- Dostęp do felietonów on-line
* Masz pytania odnośnie subskrypcji? Napisz do nas [email protected]
W tym numerze
-
Święty Tomasz na pytanie, czy drugi człowiek rzeczywiście jest człowiekiem, odpowiedziałby: no ba! Niech ta pełna prostoty i mądrości odpowiedź będzie przewodnikiem na krętych ścieżkach filozofii...
Ślązacy na preriach Teksasu
Któż nie słyszał o Teksasie, gdzie kowboje z naładowanymi rewolwerami i lśniącymi ostrogami u butów hartowali ducha wśród niekończących się prerii, w zmaganiu z dziką przyrodą i wojowniczymi...Grenlandia, piękna panna na wydaniu
Gdyby odwrócić słynne stwierdzenie byłego szefa polskiej dyplomacji, to Grenlandia jest panną na wydaniu nie dość że piękną (można rzec zielonooką), to w dodatku z ogromnym posagiem. Czyż można się...Czarne łabędzie i stare modlitwy. Przedziwna ślepota Europy
To millenium było w Europie inne niż przed tysiącleciem. Dziesięć wieków temu apokaliptyczne nastroje doprowadziły do niezwykłego wrzenia, które przyniosło niepokój królestwom i herezje Kościołowi. W...Karol Zbyszewski od przodu
Karol Zbyszewski jako historyk interesował się szczególnie XVIII wiekiem, chciał zrozumieć tamte elity, które doprowadziły do upadku potężnego państwa polskiego w środku Europy. Po uzyskaniu...„Dziś Ukraina, jutro Azja” Zbójecki sojusz Kima z Putinem
Zwrot Rosji ku Korei Północnej nie wynika tylko z chęci uzyskania pomocy w wojnie z Ukrainą czy z chęci budowy koalicji państw zdeterminowanych wspólnie walczyć z Zachodem. To również naturalne...